Quạt Laptop Kêu To Không Ngừng? 5 Cách Tự Sửa Tại Nhà Hiệu Quả

Quạt Laptop Kêu To Không Ngừng? 5 Cách Tự Sửa Tại Nhà Hiệu Quả

Trong môi trường học tập, làm việc hay giải trí, laptop thường được đánh giá cao nhờ tính gọn nhẹ, yên tĩnh và tiện lợi. Tuy nhiên, không ít người dùng bất ngờ nhận ra quạt laptop bắt đầu kêu to, ù ù, rít lên không ngừng, đặc biệt là khi bật máy hoặc trong quá trình sử dụng lâu.

Hiện tượng này không chỉ gây khó chịu về âm thanh, mà còn là dấu hiệu cảnh báo hệ thống tản nhiệt đang gặp vấn đề. Nếu bỏ qua, tình trạng quá nhiệt (overheating) có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến CPU, GPU, pin và thậm chí toàn bộ bo mạch chủ.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích nguyên lý hoạt động của quạt laptop, tìm hiểu nguyên nhân khiến quạt kêu to, và đặc biệt là 5 cách tự kiểm tra – khắc phục hiệu quả tại nhà theo phong cách kỹ thuật học thuật phổ thông.

Nguyên lý hoạt động của quạt laptop – “trái tim” của hệ thống tản nhiệt

Quạt laptop là bộ phận quan trọng trong hệ thống tản nhiệt chủ động, có nhiệm vụ đưa luồng không khí mát vào trong và đẩy khí nóng ra ngoài.

Cấu tạo cơ bản của quạt laptop

• Motor điện DC mini: cung cấp lực quay cho cánh quạt.
• Ổ trục (bearing): giúp giảm ma sát, gồm hai loại phổ biến – ổ bi (Ball Bearing) và ổ trượt (Sleeve Bearing).
• Cánh quạt (Fan blades): thiết kế khí động học, thường bằng nhựa tổng hợp chống nhiệt.
• Bo mạch điều tốc: điều chỉnh tốc độ theo tín hiệu nhiệt độ CPU/GPU.

Khi CPU hoạt động nặng (ví dụ: render video, chơi game, chạy phần mềm nặng), nhiệt độ tăng → cảm biến nhiệt gửi tín hiệu đến bo mạch → quạt tăng tốc độ vòng quay (RPM) để giảm nhiệt.

Nếu hệ thống làm việc ổn định, tiếng quạt sẽ tăng nhẹ khi tải cao rồi giảm dần khi nhiệt độ hạ. Nhưng khi có tiếng kêu bất thường, kéo dài hoặc ồn lớn, đó là biểu hiện rõ ràng của sự cố cơ học hoặc bụi bẩn trong quạt.

Nguyên nhân phổ biến khiến quạt laptop kêu to không ngừng

Các nghiên cứu về bảo trì phần cứng (dữ liệu tổng hợp từ iFixit, HP Support, Dell Community) cho thấy hơn 70% trường hợp quạt kêu to là do bụi và lỗi ổ trục. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

1. Bụi bẩn và mảng bám lâu ngày trong khe quạt

Bụi bám vào cánh quạt làm mất cân bằng trọng lượng, khiến khi quay nhanh sẽ rung và tạo tiếng ù. Ngoài ra, bụi chặn đường thoát khí khiến quạt phải hoạt động quá tải.

2. Ổ trục (bearing) bị khô dầu hoặc mòn

Sau một thời gian sử dụng (thường 2–3 năm), dầu bôi trơn trong ổ trục bị khô. Khi đó, ma sát tăng lên, phát sinh tiếng “rít” hoặc “lạch cạch”. Nếu để lâu, quạt có thể kẹt, cháy motor.

3. Tốc độ quạt luôn ở mức cao do CPU/GPU quá nóng

Nhiệt độ CPU vượt 85–90°C khiến hệ thống ép quạt quay ở tốc độ tối đa liên tục (full RPM). Điều này xảy ra khi:

• Keo tản nhiệt bị khô.
• Tản nhiệt không tiếp xúc tốt.
• CPU/GPU bị quá tải do phần mềm nặng hoặc virus chạy ngầm.

4. Quạt bị lệch trục hoặc cong cánh

Trong quá trình vận chuyển, va chạm hoặc rơi rớt, trục quạt có thể lệch nhẹ, gây tiếng ma sát với vỏ nhựa hoặc ống tản nhiệt.

5. Lỗi điều khiển từ BIOS hoặc phần mềm quản lý nhiệt

Một số laptop bị xung đột phần mềm điều tốc (fan control) hoặc BIOS lỗi khiến quạt chạy sai chế độ – ví dụ: quay tối đa ngay khi mở máy dù nhiệt độ còn thấp.

Mức độ tiếng ồn quạt laptop – Khi nào là bình thường, khi nào là nguy hiểm

Để đánh giá tiếng ồn, ta có thể tham chiếu bằng đơn vị decibel (dB):

Nếu máy bạn vượt mức 50 dB khi chỉ mở ứng dụng nhẹ, đó là bất thường cần kiểm tra ngay.

Có thể bạn quan tâm: Laptop Bị Chai Pin? Cách Nhận Biết Và Khi Nào Nên Thay Pin Mới

5 Cách tự sửa quạt laptop kêu to hiệu quả tại nhà

Phần này hướng dẫn từng bước, dễ áp dụng cho người dùng phổ thông nhưng vẫn đúng theo nguyên lý kỹ thuật.

1. Kiểm tra và làm sạch khe tản nhiệt bên ngoài

Dụng cụ: bình xịt khí nén (hoặc máy hút bụi mini), cọ mềm.

• Tắt nguồn, tháo sạc.
• Dùng bình khí nén thổi nhẹ vào khe tản nhiệt (hướng ra ngoài).
• Dùng cọ quét bụi quanh khe quạt, bàn phím, bản lề.
  Lưu ý: Không dùng máy sấy tóc hoặc khí nén quá mạnh – có thể làm cánh quạt gãy.

👉 Tác dụng: loại bỏ bụi bám trên lưới thông gió và giảm áp lực cho quạt.

2. Dùng phần mềm kiểm tra tốc độ quạt và nhiệt độ

Cài phần mềm như:

• HWMonitor, Speccy (theo dõi nhiệt độ CPU/GPU).
• SpeedFan hoặc Argus Monitor (kiểm soát tốc độ quạt).

Nếu nhiệt độ CPU > 85°C trong khi tải nhẹ, bạn cần vệ sinh sâu hoặc tra keo tản nhiệt.

3. Tra dầu bôi trơn cho quạt (nếu có kinh nghiệm)

Phương pháp này giúp giảm ma sát ổ trục.
Cách thực hiện:

1. Tháo nắp đáy laptop (xem hướng dẫn theo model).
2. Tháo quạt ra cẩn thận, dùng tăm bông làm sạch trục quay.
3. Nhỏ 1 giọt dầu máy (hoặc dầu bôi trơn silicon) vào trục.
4. Quay nhẹ vài vòng cho dầu ngấm đều.

Lưu ý: Không dùng dầu nhớt xe, vì dễ đóng cặn và hỏng quạt sau vài tuần.

4. Vệ sinh và thay keo tản nhiệt CPU/GPU

Keo tản nhiệt có vai trò truyền nhiệt giữa CPU và ống dẫn nhiệt. Khi keo bị khô hoặc nứt, hiệu suất giảm, quạt buộc phải quay nhanh liên tục.

Cách xử lý:

• Mở nắp máy, tháo tản nhiệt (nếu bạn có kinh nghiệm).
• Làm sạch lớp keo cũ bằng cồn isopropyl 90%.
• Bôi lớp keo mới mỏng, đều.
• Gắn lại tản nhiệt đúng vị trí.

Việc này nên thực hiện định kỳ 12–18 tháng/lần.

5. Cập nhật BIOS và kiểm tra phần mềm điều tốc

Một số dòng máy Dell, HP, Asus, Lenovo có tùy chọn Fan Control trong BIOS hoặc phần mềm riêng.

• Vào BIOS → Hardware Monitor / Thermal / Cooling → Chọn chế độ “Auto” hoặc “Silent”.
• Nếu BIOS lỗi, nên cập nhật phiên bản mới từ trang chủ hãng.

Sau đó khởi động lại, theo dõi xem tiếng quạt có giảm hay không.

Những lưu ý quan trọng khi tự sửa quạt laptop kêu to không ngừng

• Không nên tháo quạt nếu chưa có kinh nghiệm kỹ thuật. Việc tháo sai có thể làm gãy cánh, đứt dây hoặc chập bo mạch.
• Không dùng dầu công nghiệp hoặc WD-40 – loại này chỉ phù hợp với kim loại, dễ ăn mòn nhựa.
• Đảm bảo môi trường sạch và tĩnh điện thấp khi thao tác.
• Luôn sao lưu dữ liệu trước khi mở máy – trong trường hợp sự cố, tránh mất dữ liệu.
• Nếu đã thử 3–4 bước mà quạt vẫn kêu to, rung mạnh hoặc máy vẫn nóng, bạn nên ngừng sử dụng để tránh cháy chip nguồn hoặc hỏng mainboard.

Khi nào nên thay mới quạt laptop

Một số dấu hiệu cho thấy quạt đã đến lúc cần thay:

• Quạt laptop kêu to, rè rè liên tục.
• Quạt không quay hoặc quay yếu.
• Quạt quay giật cục, rung mạnh.
• Máy thường xuyên quá nhiệt dù đã vệ sinh.
• Xuất hiện mùi khét nhẹ quanh khe tản nhiệt.
• Tra dầu nhiều lần nhưng tiếng kêu vẫn quay lại.
• Quạt bị gãy cánh hoặc cong trục.
• Tốc độ quạt hiển thị sai hoặc 0 RPM.
• Laptop tự tắt khi chạy ứng dụng nặng.
• Quạt bị chập điện hoặc cháy motor.

Câu hỏi thường gặp khi quạt laptop kêu to không ngừng (FAQ)

1. Quạt laptop có cần chạy liên tục khi máy hoạt động không?

→ Có. Quạt laptop luôn quay ở tốc độ thấp để duy trì luồng gió mát, nhưng chỉ tăng tốc khi nhiệt độ CPU/GPU vượt ngưỡng cài đặt.

2. Làm sao biết laptop của mình có bao nhiêu quạt tản nhiệt?

→ Có thể kiểm tra bằng phần mềm như HWInfo hoặc tra thông số kỹ thuật theo model máy trên trang web của hãng.

3. Có nên tắt quạt laptop bằng phần mềm khi muốn máy yên tĩnh không?

→ Không nên. Việc tắt quạt có thể khiến CPU quá nhiệt, gây giảm tuổi thọ linh kiện và nguy cơ tắt máy đột ngột.

4. Tiếng kêu phát ra từ quạt hay từ ổ cứng làm sao phân biệt?

→ Quạt thường phát tiếng “rè” hoặc “ù ù” liên tục, trong khi ổ cứng kêu “lạch cạch” theo nhịp đọc/ghi dữ liệu.

5. Nhiệt độ laptop bao nhiêu là quá cao và cần kiểm tra quạt?

→ Khi nhiệt độ CPU vượt 85°C hoặc GPU trên 90°C trong thời gian dài, bạn nên kiểm tra hệ thống quạt và keo tản nhiệt.

6. Có nên dùng đế tản nhiệt ngoài thường xuyên không?

→ Có thể. Đế tản nhiệt giúp giảm 3–7°C cho toàn hệ thống, hỗ trợ quạt trong máy hoạt động ổn định và giảm tiếng ồn đáng kể.

Kết luận – Đừng để tiếng ồn nhỏ thành sự cố lớn

Tiếng quạt laptop kêu to không chỉ đơn thuần là vấn đề “ồn ào”, mà là tín hiệu cảnh báo phần cứng cần được chăm sóc kịp thời. Việc vệ sinh định kỳ, kiểm tra keo tản nhiệt và theo dõi nhiệt độ CPU/GPU sẽ giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị lên đến 30–40%.

Nếu bạn đã thử 5 cách trên mà tình trạng vẫn không cải thiện, rất có thể quạt đã mòn trục, lệch tâm hoặc lỗi motor. Lúc này, nên mang laptop đến trung tâm sửa chữa uy tín như Trường Thịnh Group – nơi có thiết bị chuyên dụng kiểm tra RPM, nhiệt độ, và tiến hành thay quạt laptop chính hãng chuẩn model gốc.

Bài viết Thủ Thuật Máy Tính được biên soạn bởi: laptopgiare.top